Η διαδοχή κληρονομικών κατά τάξεις αποτελεί ένα βασικό στοιχείο του ελληνικού κληρονομικού δικαίου, όπως ορίζεται από τον Αστικό Κώδικα (άρθρα 1813-1847).
Αυτό το σύστημα καθορίζει τους δικαιούχους που έχουν το δικαίωμα να κληρονομήσουν την περιουσία ενός ατόμου σε περίπτωση που αυτό το άτομο δεν έχει συντάξει διαθήκη.
Σύμφωνα με αυτό το σύστημα, οι δικαιούχοι κληρονομούν σε έξι κατηγορίες, με συγκεκριμένη ιεραρχία:
- Πρώτη κατηγορία:
- Απογόνους: παιδιά, εγγόνια, δισέγγονα, κ.λπ. (ο πλησιέστερος βαθμός αποκλείει τον πιο απώτερο)
- Σύζυγος: κληρονομεί το ¼ της περιουσίας, εάν υπάρχουν απογόνοι.
- Δεύτερη κατηγορία:
- Γονείς.
- Αδέλφια.
- Τέκνα και εγγόνια των αδελφών που έχουν πεθάνει.
- Τρίτη κατηγορία:
- Παππούδες και γιαγιάδες.
- Τέκνα και εγγόνια των παππούδων και γιαγιαδών που έχουν πεθάνει.
- Τέταρτη κατηγορία:
- Προπαππούδες και προγιαγιάδες.
- Τέκνα και εγγόνια των προπαππούδων και προγιαγιαδών που έχουν πεθάνει.
- Πέμπτη κατηγορία:
- Σύζυγος (κληρονομεί όλη την περιουσία αν δεν υπάρχουν συγγενείς μέχρι την τέταρτη κατηγορία).
- Έκτη κατηγορία:
- Δημόσιο (κληρονομεί την περιουσία αν δεν υπάρχουν συγγενείς ή σύζυγος).
Σημαντικά σημεία:
- Κάθε επόμενη τάξη κληρονομεί μόνο εάν δεν υπάρχουν συγγενείς σε προηγούμενες τάξεις.
- Εντός της ίδιας τάξης, οι κληρονόμοι μοιράζονται ισόποσα.
- Ο σύζυγος κληρονομεί ανεξαρτήτως τάξης, λαμβάνοντας ποσοστό της περιουσίας (25% ή 50%, ανάλογα με την ύπαρξη ή μη κατιόντων).
- Τα υιοθετημένα παιδιά έχουν τα ίδια κληρονομικά δικαιώματα με τα φυσικά παιδιά.
- Συγγενείς εξ αγχιστείας (π.χ. πεθερά, γαμπρός) δεν κληρονομούν εξ αδιαθέτου.
Επιπρόσθετες πληροφορίες:
- Κληρονομική διαδοχή με διαθήκη: Μπορεί να γίνει τροποποίηση της νόμιμης τάξης κληρονομικής διαδοχής με έγκυρη διαθήκη.
- Αποποίηση κληρονομίας: Κάθε κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομία.
- Κληρονομικοί φόροι: Η κληρονομία υπόκειται σε φόρους, οι οποίοι υπολογίζονται βάσει του συγγενικού βαθμού του κληρονόμου και της αξίας της κληρονομιαίας περιουσίας.
