- Συμφωνία των Συζύγων Οι σύζυγοι συμφωνούν για τη λύση του γάμου και καταρτίζουν ιδιωτικό συμφωνητικό. Αυτό το συμφωνητικό περιλαμβάνει τη διαδικασία του διαζυγίου καθώς και ζητήματα που αφορούν τα τέκνα, όπως την επιμέλεια, την επικοινωνία και τη διατροφή.
- Απαραίτητη Παρουσία Δικηγόρων Σύμφωνα με το νόμο, κάθε σύζυγος πρέπει να έχει τον δικό του δικηγόρο. Επομένως, για την ολοκλήρωση του συναινετικού διαζυγίου απαιτούνται δύο δικηγόροι.
- Βεβαίωση Υπογραφής Οι υπογραφές των συζύγων στο ιδιωτικό συμφωνητικό πρέπει να βεβαιωθούν. Αυτό γίνεται στη γραμματεία του Ειρηνοδικείου της έδρας του συμβολαιογράφου που θα καταρτίσει τη συμβολαιογραφική πράξη.
- Συμβολαιογραφική Πράξη Μετά την υπογραφή του ιδιωτικού συμφωνητικού, ακολουθεί η σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης από τον συμβολαιογράφο που έχει επιλέξει το ζευγάρι, μετά από παρέλευση 10 ημερών.
- Κατάθεση Συμβολαιογραφικής Πράξης Το αντίγραφο της συμβολαιογραφικής πράξης κατατίθεται στο ληξιαρχείο όπου είχε καταχωρηθεί ο γάμος.
- Πνευματική Λύση του Γάμου Σε περίπτωση θρησκευτικού γάμου, απαιτείται αίτηση στον αρμόδιο Εισαγγελέα ώστε να πραγματοποιηθεί παραγγελία στην Ιερά Μητρόπολη για την πνευματική λύση του γάμου.
Διαδικασία Συναινετικού Διαζυγίου
Με τον νόμο 4509/17, αντικαταστάθηκε το άρθρο 1441 του Αστικού Κώδικα όσον αφορά τη διαδικασία συναινετικού διαζυγίου. Σύμφωνα με το άρθρο 1441, παρ. 1, η νέα διαδικασία βασίζεται στην έγγραφη ιδιωτική συμφωνία των συζύγων για το διαζύγιό τους. Αυτή η συμφωνία δηλώνεται σε συμβολαιογράφο με τη συνδρομή των δικηγόρων τους και στη συνέχεια συντάσσεται η συμβολαιογραφική πράξη.
Οι σύζυγοι, σύμφωνα με τη νέα νομοθετική πρόβλεψη, μπορούν να ξεκινήσουν τη διαδικασία διαζυγίου ακόμη και την επόμενη μέρα από τη σύναψη του γάμου. Δεν απαιτείται ελάχιστη χρονική διάρκεια του γάμου για τη σύναψη συναινετικού διαζυγίου.
Σύμφωνα με το άρθρο 1441, παρ. 2, πρέπει να υπάρχει συμφωνία των συζύγων για τη λύση του γάμου και για τα ανήλικα τέκνα τους, ρυθμίζοντας με σαφήνεια ζητήματα επιμέλειας, επικοινωνίας και διατροφής.
Ολοκλήρωση της Λύσης του Γάμου
Η λύση του γάμου με συναινετικό διαζύγιο ολοκληρώνεται με την κατάθεση του αντιγράφου της συμβολαιογραφικής πράξης στο ληξιαρχείο που είχε καταχωρηθεί η σύσταση του γάμου, σύμφωνα με το άρθρο 1441, παρ. 5 του Αστικού Κώδικα.
Νομοθετικές Προϋποθέσεις
Οι προϋποθέσεις που εισήγαγε ο νόμος 4509/17 στη διαδικασία του συναινετικού διαζυγίου περιλαμβάνουν την έγγραφη συμφωνία των συζύγων για τη λύση του γάμου και την υπογραφή της από αυτούς και τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους. Η συμφωνία υπογράφεται στη γραμματεία του Ειρηνοδικείου της έδρας του συμβολαιογράφου, ο οποίος θα καταρτίσει τη συμβολαιογραφική πράξη.
Ο συμβολαιογράφος συμμετέχει στη διαδικασία συναινετικού διαζυγίου με διαδικαστικό και όχι διαπλαστικό ρόλο.
Ο ρόλος του Συμβολαιογράφου στο Συναινετικό Διαζύγιο
Παρέμβαση και Επικύρωση Συμφωνιών
Ο συμβολαιογράφος δεν επεμβαίνει στο περιεχόμενο της συμφωνίας διαζυγίου, αλλά την επικυρώνει. Σύμφωνα με το άρθρο 22 παρ. 2 του νόμου 4509/2017 που τροποποίησε το άρθρο 1441 του Αστικού Κώδικα (ΑΚ), όταν υπάρχουν ανήλικα τέκνα, οι γονείς πρέπει να ρυθμίζουν την επιμέλεια, την επικοινωνία και τη διατροφή τους μέσω ιδιωτικού συμφωνητικού, το οποίο πρέπει να ισχύει για τουλάχιστον δύο χρόνια. Αυτό εξασφαλίζει ότι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των γονέων προς τα παιδιά τους είναι σαφώς καθορισμένα και προστατεύονται κατά τη διάρκεια της μετάβασης.
Ανανέωση Συμφωνίας και Δικαστική Παρέμβαση
Η συμφωνία που ρυθμίζει τα ζητήματα επιμέλειας και επικοινωνίας πρέπει να περιλαμβάνεται είτε στη συμφωνία διάζευξης είτε σε ξεχωριστό έγγραφο. Μετά από δύο χρόνια, οι σύζυγοι πρέπει να ανανεώσουν τη συμφωνία τους για τα τέκνα, ακολουθώντας την ίδια διαδικασία. Αν δεν μπορούν να συμφωνήσουν, πρέπει να απευθυνθούν στα αρμόδια δικαστήρια. Οι συμφωνίες που αφορούν τα τέκνα πρέπει να περιλαμβάνουν συγκεκριμένα άρθρα του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (950 και 951) για να έχουν εκτελεστότητα.
Ιδιωτικό Συμφωνητικό και Συμβολαιογραφική Πράξη
Μετά τη σύνταξη του ιδιωτικού συμφωνητικού από τους δικηγόρους και την υπογραφή των συζύγων, ακολουθεί η συμβολαιογραφική πράξη λύσης του γάμου. Ο συμβολαιογράφος διαπιστώνει αν πληρούνται οι όροι του άρθρου 1441 ΑΚ και συντάσσει τη σχετική πράξη. Υπάρχει υποχρεωτική αναμονή 10 ημερών μετά τη σύνταξη του συμφωνητικού πριν την κατάρτιση της συμβολαιογραφικής πράξης, δίνοντας έτσι στους συζύγους χρόνο να επανεξετάσουν την απόφασή τους.
Ενδεχόμενη Αλλαγή Απόφασης
Αν οι σύζυγοι αποφασίσουν να μην λύσουν το γάμο, μπορούν να ανακαλέσουν τα πληρεξούσια προς τους δικηγόρους τους και να μην υπογράψουν τη συμβολαιογραφική πράξη. Υπάρχει δυνατότητα ανάκλησης της συμβολαιογραφικής πράξης μέχρι την καταχώρισή της στο ληξιαρχείο, με νέα πράξη του συμβολαιογράφου εφόσον υπάρχει κοινή συμφωνία.
Συμβολαιογραφική Πράξη και Υπογραφή
Η συμβολαιογραφική πράξη επικυρώνει επίσημα τις συμφωνίες των συζύγων και τις ενσωματώνει στο έγγραφο. Αν δεν υπάρχουν ανήλικα τέκνα, το περιεχόμενο της πράξης θα είναι μόνο η συμφωνία διάζευξης. Αν υπάρχουν ανήλικα τέκνα, ο συμβολαιογράφος επικυρώνει και τη συμφωνία που αφορά αυτά, είτε αυτή περιλαμβάνεται στο συμφωνητικό της διάζευξης είτε σε ξεχωριστό έγγραφο. Οι συμφωνίες αποκτούν αυξημένη αποδεικτική ισχύ και υπογράφονται από τους συζύγους και τους δικηγόρους τους ή μόνο από τους τελευταίους αν είναι εφοδιασμένοι με ειδικό πληρεξούσιο.
Κατάθεση στο Ληξιαρχείο
Μετά τη σύνταξη και υπογραφή της συμβολαιογραφικής πράξης, ακολουθεί η κατάθεση αντιγράφου της στο ληξιαρχείο όπου είχε καταχωρηθεί ο γάμος. Η κατάθεση πρέπει να γίνει εντός ενός μήνα, όπως προβλέπει το άρθρο 14 παρ. 1 του νόμου 344/1976. Η τελευταία διαδικασία για την πλήρη ολοκλήρωση ενός συναινετικού διαζυγίου είναι η πνευματική λύση του γάμου, αν αυτή απαιτείται.
Απαραίτητα Δικαιολογητικά
Δικαιολογητικά για την Έκδοση Συναινετικού Διαζυγίου
Για την έκδοση ενός συναινετικού διαζυγίου, είναι απαραίτητο να προσκομιστούν τα εξής δικαιολογητικά:
- Ληξιαρχική Πράξη Γάμου
- Η ληξιαρχική πράξη γάμου αποτελεί το επίσημο έγγραφο που πιστοποιεί τη σύναψη του γάμου και είναι απαραίτητη για την έναρξη της διαδικασίας διαζυγίου. Το έγγραφο αυτό εκδίδεται από το ληξιαρχείο όπου καταχωρήθηκε ο γάμος.
- Πιστοποιητικό Οικογενειακής Κατάστασης
- Το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης περιλαμβάνει πληροφορίες για την τρέχουσα οικογενειακή κατάσταση των συζύγων, όπως αν είναι έγγαμοι, διαζευγμένοι ή χήροι, και αν έχουν τέκνα. Εκδίδεται από τον Δήμο όπου είναι εγγεγραμμένοι οι σύζυγοι.
- Ληξιαρχικές Πράξεις Γέννησης των Τέκνων (εάν υπάρχουν)
- Εάν οι σύζυγοι έχουν ανήλικα τέκνα, απαιτούνται οι ληξιαρχικές πράξεις γέννησής τους. Αυτά τα έγγραφα βεβαιώνουν την ύπαρξη των τέκνων και είναι απαραίτητα για τη ρύθμιση των θεμάτων επιμέλειας και διατροφής.
- Φωτοτυπίες των Ταυτοτήτων των Συζύγων
- Οι φωτοτυπίες των ταυτοτήτων των συζύγων είναι απαραίτητες για την ταυτοποίησή τους κατά τη διαδικασία του διαζυγίου. Εξασφαλίζουν ότι τα έγγραφα υπογράφονται από τα σωστά πρόσωπα.
- Δύο Πληρεξούσια
- Σε περίπτωση που οι σύζυγοι δεν επιθυμούν να εμφανιστούν οι ίδιοι ενώπιον του Ειρηνοδίκη και του Συμβολαιογράφου, πρέπει να εκδοθούν δύο πληρεξούσια, ένα για τον κάθε δικηγόρο. Τα πληρεξούσια αυτά επιτρέπουν στους δικηγόρους να εκπροσωπήσουν τους συζύγους και να ολοκληρώσουν τις διαδικασίες εκ μέρους τους.
- Σύντομη Περιγραφή της Περιουσίας των Συζύγων
- Η περιγραφή της περιουσίας των συζύγων, τόσο κινητής όσο και ακίνητης, είναι απαραίτητη για τη ρύθμιση της διανομής της περιουσίας κατά το διαζύγιο. Αυτό εξασφαλίζει ότι η διανομή θα γίνει δίκαια και σύμφωνα με τις συμφωνίες των συζύγων.
Επιπλέον Πληροφορίες
- Πιστοποιητικό Μητέρας για Επιμέλεια Τέκνων: Σε περιπτώσεις που η επιμέλεια των τέκνων πρόκειται να ανατεθεί σε έναν από τους γονείς, μπορεί να απαιτηθεί επιπλέον πιστοποιητικό από τον αρμόδιο φορέα που να υποδεικνύει την καταλληλότητα του γονέα για την επιμέλεια.
- Πρόσφατα Φορολογικά Έντυπα: Ενδέχεται να ζητηθούν πρόσφατα φορολογικά έγγραφα (όπως το Ε1) για την εξακρίβωση της οικονομικής κατάστασης των συζύγων, ιδιαίτερα αν υπάρχει ζήτημα διατροφής ή διανομής περιουσίας.
- Συμφωνία Διάζευξης: Μια προσυμφωνημένη γραπτή συμφωνία σχετικά με τη διανομή περιουσίας και την επιμέλεια των παιδιών μπορεί να επιταχύνει τη διαδικασία και να ελαχιστοποιήσει τις διαφωνίες.
- Έκθεση Ψυχολόγου ή Κοινωνικού Λειτουργού: Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθεί έκθεση από ψυχολόγο ή κοινωνικό λειτουργό που να επιβεβαιώνει την καταλληλότητα των ρυθμίσεων για τα ανήλικα τέκνα.
Με την προσκόμιση όλων αυτών των δικαιολογητικών, εξασφαλίζεται ότι η διαδικασία έκδοσης του συναινετικού διαζυγίου θα είναι ομαλή και σύμφωνη με τις νομικές απαιτήσεις.
Επιπλέον Πληροφορίες
- Ο συμβολαιογράφος επιβλέπει την ομαλή και νόμιμη διαδικασία διαζυγίου, διασφαλίζοντας την ισχύ των συμφωνιών σύμφωνα με το νόμο.
- Το ιδιωτικό συμφωνητικό διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση των δικαιωμάτων των ανηλίκων και την αποφυγή μελλοντικών συγκρούσεων μεταξύ των γονέων.
- Η διαδικασία του συναινετικού διαζυγίου προσφέρει μια λιγότερο συγκρουσιακή και ταχύτερη λύση από τη δικαστική διαδικασία, ωστόσο απαιτεί πλήρη συνεργασία και από τις δύο πλευρές.
- Η προθεσμία των δέκα ημερών που δίνεται πριν την κατάρτιση της συμβολαιογραφικής πράξης επιτρέπει στους συζύγους να εξετάσουν προσεκτικά την απόφασή τους, μειώνοντας τον κίνδυνο βεβιασμένων επιλογών.
Αυτές οι διαδικασίες και τα βήματα διασφαλίζουν ότι το συναινετικό διαζύγιο είναι μια διαφανής, δίκαιη και νόμιμη διαδικασία που προστατεύει τα δικαιώματα όλων των εμπλεκόμενων μερών.
Πνευματική Λύση Θρησκευτικού Γάμου
Διαδικασία Λύσης Θρησκευτικού Γάμου
Σύμφωνα με το άρθρο 22 παρ. 4 του νόμου 4509/2017, αν έχει τελεστεί θρησκευτικός γάμος, πρέπει να γίνει παραγγελία λύσης αυτού από τον αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών. Η αίτηση για πνευματική λύση του γάμου υποβάλλεται στην Ιερά Μητρόπολη όπου ανήκει ο ναός που τελέστηκε ο γάμος. Αυτό σημαίνει ότι για την επίσημη λύση του γάμου απαιτείται και η θρησκευτική αναγνώριση της διάλυσης του δεσμού, πέρα από την πολιτική διάσταση.
Υποχρέωση Πνευματικής Λύσης και Καταχώριση
Η πνευματική λύση του θρησκευτικού γάμου είναι υποχρεωτική καθώς απαιτείται η βεβαίωση της πνευματικής λύσης για να καταχωρηθεί στο ληξιαρχείο. Ο αιτών, που έχει έννομο συμφέρον, ζητά από τον αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών να παραγγείλει τη Μητρόπολη για τη λύση του γάμου. Αυτό εξασφαλίζει ότι η θρησκευτική διάσταση της ένωσης λαμβάνεται υπόψη και αναγνωρίζεται επίσημα η διάλυσή της.
Προτιμητέα η Συναινετική Οδός
Πρέπει να προτιμάται η λύση του γάμου μέσω συναινετικής οδού, καθώς η κατ’ αντιδικία λύση είναι πιο κλονιστική, δαπανηρή και χρονοβόρα. Η συναινετική διαδικασία διευκολύνει την ομαλή διάλυση του γάμου, μειώνοντας το συναισθηματικό και οικονομικό βάρος των εμπλεκόμενων μερών.
Σημαντικά Σημεία στο Συναινετικό Διαζύγιο
Ειδική Δικαιοπρακτική Ικανότητα
Το συναινετικό διαζύγιο είναι μια ιδιαίτερη σύμβαση οικογενειακού δικαίου, που απαιτεί από τους συζύγους ειδική δικαιοπρακτική ικανότητα σύμφωνα με τα άρθρα 1350-1352 ΑΚ. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να έχουν την απαραίτητη νομική ικανότητα να συνάψουν γάμο.
Εκπροσώπηση σε Περίπτωση Δικαστικής Συμπαράστασης
Αν οι σύζυγοι βρίσκονται υπό καθεστώς στερητικής δικαστικής συμπαράστασης, πρέπει να εκπροσωπούνται από τον δικαστικό τους συμπαραστάτη, ο οποίος έχει την άδεια του εποπτικού συμβουλίου. Αυτό διασφαλίζει ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται είναι προς το συμφέρον των αδυνάμων μερών.
Ανικανότητα για Δικαιοπραξία
Αν οι σύζυγοι είναι ανίκανοι για δικαιοπραξία, η σύνταξη ιδιωτικού συμφωνητικού είναι δυνατή μόνο όταν παύσει η ανικανότητα ή αν τεθούν σε δικαστική συμπαράσταση. Αυτό προστατεύει τα δικαιώματα των ανικάνων ατόμων, διασφαλίζοντας ότι οι συμφωνίες που συνάπτονται είναι έγκυρες και δίκαιες.
Αιρέσεις και Προθεσμίες
Δεν επιτρέπονται αιρέσεις και προθεσμίες στη συμφωνία διαζύγευσης, καθώς αυτό συνεπάγεται ακυρότητα ή εικονικότητα των γραφόμενων. Η σαφήνεια και η οριστικότητα είναι κλειδιά για την έγκυρη σύναψη συμφωνιών διαζυγίου.
Ελαττώματα στη Βούληση
Αν η συμφωνία πάσχει από ελαττώματα στη βούληση (πλάνη, απάτη, απειλή), είναι μεν καταρχήν ισχυρή, αλλά μπορεί να ακυρωθεί με διαπλαστική αγωγή εντός δύο ετών. Αυτό διασφαλίζει ότι οι συμφωνίες είναι ειλικρινείς και δεν έχουν επιτευχθεί μέσω αθέμιτων μέσων.
Αδυναμία Ένδικων Μέσων
Δεν υπάρχουν ένδικα μέσα κατά της συμβολαιογραφικής πράξης, οπότε αν οι σύζυγοι θέλουν να είναι ξανά επίσημα μαζί, πρέπει να συνάψουν νέο γάμο. Αυτό προσφέρει οριστικότητα και ασφάλεια στις συμφωνίες διαζυγίου.
Ρύθμιση Ζητημάτων Ανήλικων Τέκνων
Στα συναινετικά διαζύγια με ανήλικα τέκνα, είναι υποχρεωτικό να ρυθμίζονται τα ζητήματα επιμέλειας, επικοινωνίας και διατροφής. Αν αυτά έχουν ήδη ρυθμιστεί με δικαστική απόφαση, δεν απαιτείται νέα συμφωνία, εκτός αν υπάρχει αλλαγή στις συνθήκες.
Υπογραφή Συμφωνιών
Η συμφωνία περί επιμέλειας, επικοινωνίας και διατροφής των τέκνων υπογράφεται είτε από τους συζύγους και τους πληρεξούσιους δικηγόρους, είτε μόνο από τους δικηγόρους αν έχουν ειδικό πληρεξούσιο.
Επικύρωση από Συμβολαιογράφο
Ο συμβολαιογράφος επικυρώνει τις συμφωνίες των γονέων που σχετίζονται με τα τέκνα χωρίς να κρίνει το περιεχόμενο, εκτός αν είναι ελλιπές ή πρόδηλα παράνομο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να αρνηθεί τη σύνταξη της πράξης.
Μετοίκηση και Οικογενειακή Στέγη
Η μετοίκηση ενός εκ των συζύγων πρέπει να αναφέρεται στο συμφωνητικό για να προσδιοριστεί το διάστημα διάστασης και να ρυθμιστεί το ζήτημα της οικογενειακής στέγης. Ο γονέας με την επιμέλεια καθορίζει τον τόπο διαμονής του παιδιού.
Τροποποίηση Επικοινωνίας
Η τροποποίηση του χρόνου επικοινωνίας με τα τέκνα πρέπει να γίνεται εγγράφως, ώστε να αποδεικνύονται τα συμφωνηθέντα εύκολα.
Διάρκεια Συμφωνίας
Η συμφωνία για την επιμέλεια, επικοινωνία και διατροφή των τέκνων πρέπει να έχει διάρκεια τουλάχιστον δύο έτη και να αναγράφεται στο συμφωνητικό. Οι σύζυγοι μπορούν να επιλέξουν μεγαλύτερη διάρκεια αν επιθυμούν.
Ποινές Παραβίασης Συμφωνίας
Οι σύζυγοι πρέπει να ορίζουν ποινές σε περίπτωση παραβίασης της συμφωνίας για την επιμέλεια, επικοινωνία και διατροφή των τέκνων, ώστε να υπάρχει δυνατότητα αναγκαστικής εκτέλεσης.
Προσωπική Επικοινωνία και Ποινές
Αν παρεμποδίζεται η επικοινωνία του γονέα με το τέκνο, προβλέπεται χρηματική ποινή και προσωπική κράτηση για τον γονέα που εμποδίζει την επικοινωνία.
Εκτελεστότητα Συμφωνιών
Ο συμβολαιογράφος δεν μπορεί να προσδώσει εκτελεστότητα στις συμφωνίες περί επιμέλειας, επικοινωνίας και διατροφής των τέκνων. Αν λείπουν οι διατάξεις περί εκτελεστότητας, οι σύζυγοι πρέπει να απευθυνθούν στα δικαστήρια για να ρυθμίσουν τις διαφωνίες τους.
Με αυτές τις πληροφορίες, γίνεται σαφές ότι η διαδικασία πνευματικής λύσης και η σύναψη συναινετικού διαζυγίου είναι περίπλοκες, απαιτώντας προσοχή στη νομική και θρησκευτική πλευρά των πραγμάτων για να διασφαλιστεί η δικαιοσύνη και η ομαλότητα στη διάλυση του γάμου.
