Η επιμέλεια ενός παιδιού είναι ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα που προκύπτουν σε περιπτώσεις διαζυγίου ή διάστασης των γονέων. Όποιος επιθυμεί να αποκτήσει την επιμέλεια του παιδιού, πρέπει να γνωρίζει τη νομική διαδικασία, τα κριτήρια που λαμβάνει υπόψη το δικαστήριο και τα απαραίτητα βήματα για να αυξήσει τις πιθανότητές του.
Αυτός ο οδηγός εξηγεί αναλυτικά πώς μπορεί ένας γονέας να διεκδικήσει και να αποκτήσει την επιμέλεια του παιδιού, καθώς και τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί.
Τι είναι η επιμέλεια;
Η επιμέλεια αφορά την καθημερινή φροντίδα, την εκπαίδευση και την ανατροφή του παιδιού. Διαφοροποιείται από τη γονική μέριμνα, η οποία περιλαμβάνει γενικότερα δικαιώματα και υποχρεώσεις και παραμένει και στους δύο γονείς, εκτός αν υπάρχει διαφορετική δικαστική απόφαση.
Το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει για:
Αποκλειστική επιμέλεια σε έναν γονέα.
Κοινή επιμέλεια και από τους δύο γονείς.
Ανάθεση της επιμέλειας σε τρίτο πρόσωπο (σε εξαιρετικές περιπτώσεις).
Στις περισσότερες περιπτώσεις, αν οι γονείς δεν συμφωνούν, το δικαστήριο αποφασίζει με βάση το συμφέρον του παιδιού.
Κριτήρια που εξετάζει το δικαστήριο για την επιμέλεια
Το βασικότερο κριτήριο που λαμβάνει υπόψη το δικαστήριο είναι το συμφέρον του παιδιού. Αυτό σημαίνει ότι η επιμέλεια θα δοθεί στον γονέα που μπορεί να εξασφαλίσει το καλύτερο περιβάλλον για τη σωστή του ανάπτυξη.
Τα κύρια κριτήρια που αξιολογούνται είναι:
Η σταθερότητα του περιβάλλοντος – Ποιος γονέας μπορεί να προσφέρει μια σταθερή και ασφαλή ζωή;
Η σχέση του παιδιού με τον κάθε γονέα – Ποιος έχει αναλάβει περισσότερο τη φροντίδα του παιδιού στο παρελθόν;
Η ψυχική και σωματική υγεία του γονέα – Είναι ο γονέας ικανός να φροντίζει το παιδί;
Η οικονομική κατάσταση – Μπορεί ο γονέας να καλύψει τις ανάγκες του παιδιού;
Η επιθυμία του παιδιού – Ειδικά αν είναι άνω των 12-14 ετών, η γνώμη του λαμβάνεται σοβαρά υπόψη.
Η δυνατότητα επικοινωνίας με τον άλλο γονέα – Ο γονέας που διεκδικεί την επιμέλεια δείχνει διάθεση να διατηρηθεί η σχέση με τον άλλο γονέα;
Η συμπεριφορά του άλλου γονέα – Υπάρχουν περιστατικά κακοποίησης, παραμέλησης ή επιβλαβούς συμπεριφοράς;
Βήματα για τη διεκδίκηση της επιμέλειας
Αν επιθυμείς να διεκδικήσεις την επιμέλεια του παιδιού, θα πρέπει να ακολουθήσεις συγκεκριμένα νομικά βήματα.
1. Προσπάθεια συμφωνίας με τον άλλο γονέα
Το ιδανικό σενάριο είναι οι γονείς να συμφωνήσουν εξωδικαστικά για την επιμέλεια του παιδιού. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, η υπόθεση οδηγείται στο δικαστήριο.
2. Συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων
Για να υποστηρίξεις την αίτησή σου, πρέπει να παρουσιάσεις αποδείξεις ότι η επιμέλεια θα πρέπει να σου δοθεί. Αυτές περιλαμβάνουν:
Μαρτυρίες που επιβεβαιώνουν τη σχέση σου με το παιδί.
Ιατρικές και ψυχολογικές γνωματεύσεις (αν υπάρχει πρόβλημα με τον άλλο γονέα).
Στοιχεία για το εισόδημα και τις συνθήκες διαβίωσής σου.
Αναφορές κοινωνικών λειτουργών (αν υπάρχουν).
3. Κατάθεση αίτησης στο δικαστήριο
Ο γονέας που επιθυμεί να αποκτήσει την επιμέλεια πρέπει να υποβάλει αίτηση στο αρμόδιο δικαστήριο, με την οποία ζητά την αλλαγή της επιμέλειας.
4. Δικαστική διαδικασία και ακροαματική διαδικασία
Στη δίκη, το δικαστήριο θα εξετάσει:
Τις θέσεις και τα επιχειρήματα των δύο γονέων.
Τη γνώμη ειδικών (ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών).
Την επιθυμία του παιδιού, αν είναι σε κατάλληλη ηλικία να εκφραστεί.
Με βάση αυτά τα στοιχεία, ο δικαστής θα εκδώσει την απόφαση.
Τι μπορεί να εμποδίσει την ανάθεση της επιμέλειας;
Ακόμα και αν ένας γονέας διεκδικεί την επιμέλεια, το δικαστήριο μπορεί να μην την αποδώσει αν υπάρχουν αρνητικοί παράγοντες όπως:
Έλλειψη σταθερού περιβάλλοντος – Αν ο γονέας αλλάζει συχνά κατοικία ή δεν έχει κατάλληλο χώρο διαμονής.
Κακή ψυχολογική κατάσταση ή εξαρτήσεις – Αν ο γονέας αντιμετωπίζει σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα ή έχει εξάρτηση από ουσίες.
Αδυναμία συνεργασίας με τον άλλο γονέα – Αν ένας γονέας δείχνει διάθεση να αποκόψει το παιδί από τον άλλο γονέα.
Παραμέληση ή κακοποίηση – Αν υπάρχουν αποδείξεις ότι ο γονέας δεν φροντίζει σωστά το παιδί ή το εκθέτει σε κίνδυνο.
Τι γίνεται αν το παιδί θέλει να μείνει μαζί σου;
Αν το παιδί είναι άνω των 12-14 ετών, το δικαστήριο λαμβάνει σοβαρά υπόψη την επιθυμία του.
Αν εκφράσει ότι θέλει να μείνει μαζί σου, το δικαστήριο μπορεί να το αποδεχτεί, αν δεν υπάρχουν λόγοι που να το εμποδίζουν.
Η γνώμη του παιδιού μπορεί να εκφραστεί σε ειδική ακρόαση ενώπιον του δικαστή.
Συμπέρασμα
Η διεκδίκηση της επιμέλειας δεν είναι απλή διαδικασία, καθώς το δικαστήριο εξετάζει πολλούς παράγοντες πριν αποφασίσει. Αν θέλεις να αυξήσεις τις πιθανότητές σου:
Βεβαιώσου ότι μπορείς να προσφέρεις ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον.
Συγκέντρωσε αποδεικτικά στοιχεία που στηρίζουν την αίτησή σου.
Δείξε διάθεση συνεργασίας με τον άλλο γονέα.
Συμβουλέψου έναν δικηγόρο ειδικευμένο στο οικογενειακό δίκαιο.
Η τελική απόφαση θα ληφθεί πάντα με βάση το συμφέρον του παιδιού.
