Δικαιώματα Πατέρα σε Παιδί Εκτός Γάμου
Παρόλο που το άρθρο 1510 του Αστικού Κώδικα ορίζει ότι η γονική μέριμνα ασκείται από κοινού και από τους δύο γονείς, υπάρχει μια εξαίρεση για τα παιδιά που έχουν αναγνωριστεί από τον πατέρα αλλά γεννήθηκαν εκτός γάμου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η γονική μέριμνα ασκείται αποκλειστικά από τη μητέρα, ενώ ο ρόλος του πατέρα είναι δευτερεύων.
Ωστόσο, η πατρότητα προστατεύεται από το οικογενειακό δίκαιο, όπως και όλα τα δικαιώματα. Η προστασία της πατρότητας είναι σημαντική τόσο για τον πατέρα, που έχει συναισθηματική σύνδεση με το παιδί του, όσο και για το ίδιο το παιδί, το οποίο χρειάζεται σταθερή ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη και την αίσθηση ότι βρίσκεται υπό την προστασία μιας ολοκληρωμένης οικογένειας. Ας εξετάσουμε, λοιπόν, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ποια παιδιά θεωρούνται εκτός γάμου.
Δικαιώματα Πατέρα σε Παιδί Εκτός Γάμου – Νομοθεσία
Σύμφωνα με την τρέχουσα νομοθεσία, εκτός γάμου θεωρούνται τα παιδιά που γεννήθηκαν από μητέρα που δεν είναι παντρεμένη, τα παιδιά που δεν γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια του γάμου της μητέρας τους ούτε εντός 300 ημερών από τη λύση ή την ακύρωση του γάμου της, τα παιδιά από ανυπόστατο γάμο των γονέων τους, καθώς και τα παιδιά για τα οποία έχει γίνει δεκτή αγωγή προσβολής πατρότητας με αμετάκλητη απόφαση. Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις που εντάσσονται στην κατηγορία των εκτός γάμου παιδιών. Σημειώνεται ότι ο νόμος 4800/2021 έφερε μεταρρυθμίσεις στο άρθρο 1515 του Αστικού Κώδικα.
Γονική Μέριμνα Παιδιού Εκτός Γάμου
Εάν ο πατέρας δεν έχει αναγνωρίσει το παιδί, η γονική μέριμνα του ανήλικου παιδιού που γεννήθηκε εκτός γάμου ανήκει στη μητέρα του. Ωστόσο, σε περίπτωση δικαστικής αναγνώρισης του παιδιού, είτε μέσω αγωγής του πατέρα είτε μέσω εκούσιας αναγνώρισης ενώπιον συμβολαιογράφου, ο πατέρας αποκτά γονική μέριμνα από κοινού και εξίσου με τη μητέρα. Ο νόμος επιτρέπει στον πατέρα να αναγνωρίσει εκούσια το παιδί ως δικό του, εφόσον συμφωνεί η μητέρα. Εάν η μητέρα δεν ζει ή δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα, η δήλωση του πατέρα είναι αρκετή για την αναγνώριση του παιδιού.
Διαδικασία Αναγνώρισης Παιδιού
Η αναγνώριση παιδιού γίνεται είτε μέσω διαθήκης είτε ενώπιον συμβολαιογράφου. Η μητέρα καλείται να συναινέσει με δήλωση ενώπιον συμβολαιογράφου. Οι δηλώσεις αναγνώρισης και συναίνεσης πρέπει να γίνονται αυτοπροσώπως, χωρίς αιρέσεις ή προθεσμίες, και δεν μπορούν να ανακληθούν, διασφαλίζοντας έτσι την οικογενειακή σταθερότητα. Ο νόμος δεν θέτει προθεσμία για την εκούσια αναγνώριση. Αν ο πατέρας αρνηθεί να αναγνωρίσει το παιδί, η μητέρα μπορεί να ζητήσει δικαστική αναγνώριση της πατρότητας. Το παιδί έχει επίσης το δικαίωμα να ζητήσει δικαστική αναγνώριση. Για τη δικαστική αναγνώριση, υπάρχουν συγκεκριμένες προθεσμίες: η μητέρα έχει πέντε χρόνια από τη γέννηση του παιδιού και το παιδί μέχρι την ηλικία των δεκαεννέα ετών, δηλαδή ένα χρόνο μετά την ενηλικίωση του.
Σε περίπτωση που αποδειχθεί, συνήθως μέσω εξέτασης DNA, ότι ο ισχυρισμός περί πατρότητας είναι βάσιμος και ότι ο φερόμενος πατέρας είχε ολοκληρωμένη σεξουαλική σχέση με τη μητέρα κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα της σύλληψης, τότε τεκμαίρεται η πατρότητα του. Το τεκμήριο αυτό παύει να ισχύει εάν η αγωγή ασκηθεί από το τέκνο μετά την ενηλικίωσή του και ο πατέρας έχει αποβιώσει πριν ολοκληρωθεί η αποδεικτική διαδικασία στον πρώτο βαθμό. Ο βιολογικός πατέρας ανηλίκου τέκνου μπορεί να διεκδικήσει δικαστικά την αναγνώριση του τέκνου του εάν η μητέρα αρνείται να συναινέσει στην εκούσια αναγνώριση. Επίσης, οι γονείς της πατρικής γραμμής μπορούν να ασκήσουν το ίδιο δικαίωμα αν ο πατέρας του τέκνου έχει αποβιώσει ή είναι ανίκανος να ενεργήσει νομικά.
Συμπερασματικά
Ο πατέρας ενός εκτός γάμου γεννηθέντος τέκνου έχει το δικαίωμα να προστατεύσει την πατρότητά του εάν το παιδί γεννήθηκε εκτός γάμου. Η νομοθεσία παρέχει τη δυνατότητα τόσο της εκούσιας όσο και της δικαστικής αναγνώρισης, ώστε το παιδί να αναγνωρίσει ως πατέρα του τον βιολογικό του πατέρα. Το οικογενειακό δίκαιο είναι προστατευτικό κυρίως προς το τέκνο, το οποίο σε μια ευαίσθητη ηλικία έχει ανάγκη την παρουσία του βιολογικού του πατέρα.
