Με την εγκύκλιο υπ’ αρ. ΔΙΔΑΔ/Φ.53β/834/οικ.3728 του Υπουργείου Εσωτερικών καθορίζονται οι προϋποθέσεις χορήγησης ειδικής άδειας 22 ημερών σε δημοσίους υπαλλήλους που έχουν οριστεί δικαστικοί συμπαραστάτες. Η ειδική άδεια χορηγείται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως ορίζεται από τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 50 του Υπαλληλικού Κώδικα (ν. 3528/2007), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 47 του ν. 4674/2020.
Προϋποθέσεις Χορήγησης:
Η άδεια χορηγείται στους υπαλλήλους που έχουν οριστεί δικαστικοί συμπαραστάτες και έχουν αναλάβει την επιμέλεια των συμπαραστατούμενων. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η καθημερινή φροντίδα των συμπαραστατούμενων να μην παρέχεται από αρμόδια ιδρύματα και φορείς κοινωνικής πρόνοιας. Σε αντίθετη περίπτωση, δικαιούνται το ήμισυ της άδειας.
Ειδικές Περιπτώσεις:
Η άδεια των 22 ημερών χορηγείται επίσης όταν οι συμπαραστατούμενοι πάσχουν από ανοϊκή συνδρομή, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις. Η χορήγηση της άδειας απαιτεί την ύπαρξη δικαστικής απόφασης που ορίζει τον υπάλληλο ως δικαστικό συμπαραστάτη και του αναθέτει την επιμέλεια.
Δικαστική Απόφαση:
Η δικαστική απόφαση πρέπει να αναθέτει ρητά την επιμέλεια στον δικαστικό συμπαραστάτη. Αυτό μπορεί να προκύπτει από το διατακτικό ή το αιτιολογικό μέρος της απόφασης. Η καθημερινή φροντίδα πρέπει να αποδεικνύεται με υπεύθυνη δήλωση του υπαλλήλου.
Προσωρινός Δικαστικός Συμπαραστάτης:
Σύμφωνα με το άρθρο 1672 του Αστικού Κώδικα, το δικαστήριο μπορεί να διορίσει προσωρινό δικαστικό συμπαραστάτη για να αποφευχθεί σοβαρός κίνδυνος για το πρόσωπο ή την περιουσία του συμπαραστατέου. Η εξουσία του προσωρινού συμπαραστάτη περιλαμβάνει τη λήψη κάθε απαραίτητου μέτρου για την προστασία του συμπαραστατέου.
Νομολογία:
Η απόφαση 1736/2017 του Αρείου Πάγου διευκρινίζει ότι τα αποτελέσματα της δικαστικής συμπαράστασης αρχίζουν από τη δημοσίευση της απόφασης. Ωστόσο, η λειτουργία του δικαστικού συμπαραστάτη αρχίζει με την τελεσιδικία της απόφασης. Ο προσωρινός δικαστικός συμπαραστάτης έχει περιορισμένες εξουσίες σε σχέση με τον οριστικό συμπαραστάτη και περιλαμβάνει μόνο τις απολύτως απαραίτητες πράξεις.
Τα Εργασιακά Δικαιώματα των Δικαστικώς Συμπαραστατούμενων
Νομοθετικό Πλαίσιο:
Τα εργασιακά δικαιώματα των δικαστικώς συμπαραστατούμενων ρυθμίζονται από τον Νόμο 4603/2019. Επιπλέον, ο Κανονισμός Λειτουργίας του Γραφείου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης (Κανονισμός 106/2010) και οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας του Συνδέσμου Δικαστικώς Συμπαραστατούμενων Ελλάδας (ΣΔΣΕ) με την Ομοσπονδία Ενώσεων Εργαζομένων στην Εθνική Διοίκηση (ΟΕΕΔ) παρέχουν πρόσθετες κατευθύνσεις.
Δικαιώματα κατά τον Ν. 4603/2019:
Οι δικαστικώς συμπαραστατούμενοι έχουν τα ακόλουθα δικαιώματα σύμφωνα με τον Ν. 4603/2019:
Σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου: Προσλαμβάνονται με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου.
Άδειες: Δικαιούνται άδειες μητρότητας, πατρότητας, ανατροφής τέκνου και ειδικές άδειες, όπως οι υπόλοιποι δημόσιοι υπάλληλοι.
Αποδοχές και ασφαλιστική κάλυψη: Αμείβονται σύμφωνα με τον νόμο και καλύπτονται ασφαλιστικά από τον Οργανισμό Εργατικής Εστίας.
Εκπαίδευση και επιμόρφωση: Έχουν δικαίωμα να παρακολουθούν εκπαιδευτικά προγράμματα και σεμινάρια.
Συνδικαλιστική οργάνωση: Μπορούν να συμμετέχουν σε συνδικαλιστικές οργανώσεις.
Κανονισμός Λειτουργίας του Συμβουλίου της Ευρώπης:
Ο Κανονισμός Λειτουργίας του Γραφείου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης διασφαλίζει τα εξής:
Αμεροληψία και ανεξαρτησία: Πρέπει να είναι ανεξάρτητοι από εξωτερικές πιέσεις.
Προστασία από διακρίσεις: Προστατεύονται από διακρίσεις λόγω φυλής, φύλου, θρησκείας, εθνικότητας ή σεξουαλικού προσανατολισμού.
Προστασία από δυσμενείς επιπτώσεις: Προστατεύονται από δυσμενείς επιπτώσεις που σχετίζονται με την απόλυσή τους.
Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας:
Οι συλλογικές συμβάσεις που έχουν συναφθεί από τον ΣΔΣΕ με την ΟΕΕΔ προβλέπουν επιπλέον δικαιώματα:
Προσαύξηση μισθού: Για υπερωριακή, νυχτερινή εργασία και εργασία σε αργίες.
Επιδόματα: Δικαιούνται επίδομα γάμου, τέκνου, αδείας και άλλα.
Διεκδίκηση Δικαιωμάτων:
Οι δικαστικώς συμπαραστατούμενοι μπορούν να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους μέσω των αρμόδιων δικαστηρίων ή της Αρχής Προστασίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Είναι σημαντικό να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και να ενεργούν για την προάσπισή τους.
Σύνοψη:
Η εγκύκλιος καθορίζει τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση ειδικής άδειας σε δημοσίους υπαλλήλους που είναι δικαστικοί συμπαραστάτες. Οι προϋποθέσεις περιλαμβάνουν την ύπαρξη δικαστικής απόφασης και την απουσία φροντίδας από αρμόδια ιδρύματα. Η ειδική άδεια στοχεύει στην υποστήριξη των υπαλλήλων που φροντίζουν τους συμπαραστατούμενους και καλύπτει περιπτώσεις ανοϊκής συνδρομής και προσωρινής δικαστικής συμπαράστασης.
